Literatura

Szczegóły: Opublikowano: poniedziałek, 03, wrzesień 2007 15:37

Dla zainteresowanych historią regionu, polecamy poniższe pozycje:

1) Dzieje i Zabytki Małych Ojczyzn. Gmina Daleszyce, Dariusz Kalina, Regionalny Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków w Kielcach, 2002

Bardzo ciekawa i szczegółowo opracowana pozycja, składająca się z sześciu części. Pierwsza z nich zawiera charakterystykę warunków naturalnych gminy (wody powierzchniowe, budowa geologiczna, gleby). Część druga traktuje o znaleziskach archeologicznych na terenie Daleszyc i całej gminy. Zawiera również katalog odkrytych i zweryfikowanych punktów osadniczych na terenie gminy w układzie chronologicznym (od paleolitu do XX w.).
Kolejna część poświęcona jest przeszłości gminy-krótki zarys wydarzeń historycznych od czasów wczesnego średniowiecza do czasów współczesnych. Część czwarta zawiera zarys dziejów Daleszyc i innych miejscowości położonych na terenie gminy. Katalog zabytków odnaleźć można w kolejnej części. Znajdują się tu wiadomości o układzie urbanistycznym Daleszyc oraz rodzajach zabudowy. Ostatnia, siódma część opisuje tradycyjne wyposażenie budynków mieszkalnych i gospodarczych w Daleszycach oraz okolicznych wsiach.

2) Odział partyzancki Gór Świętokrzyskich: "Barabasze"-"Wybranieccy", Kotliński J., Kielce 1998.

Autor opisuje losy działalności oddziału "WYBRANIECKICH" (głównie w Daleszycach i okolicznych miejscowościach), z którym był bezpośrednio związany. Charakteryzuje działania dywersyjno-bojowe "Wybranieckich" pod dowództwem Mariana Sołtysiaka "Barabasza" od chwili powstania oddziału aż do jego rozwiązania w 1944 roku. Monografia ta wzbogacona jest wspomnieniami i relacjami partyzantów i innych ludzi konspiracji. Ukazuje także działalność daleszyckich kobiet, które czynnie włączyły się do walki podziemnej o wolność, poprzez utrzymywanie łączności radiowej, opiekę nad rannymi i zaopatrywanie oddziału w ubrania i żywność.

3) Gdy każdy dzień był walką, Michalczyk M., Warszawa 1982.

Wspomnienia Marii Michalczyk, kierowniczki wywiadu Armii Krajowej w placówce Daleszyce, prowadzącej także tajne nauczanie na szczeblu szkoły średniej oraz nasłuch radiowy dla zrzutów. Oparte na autentycznych przeżyciach i obserwacjach autorki, na notatkach pamiętnikarskich (m.in. miejscowego lekarza) oraz na podstawie lokalnych dokumentów. Część pierwsza książki, zatytułowana "Gdy każdy dzień był walką", ukazuje atmosferę lat okupacji w Daleszycach i początek ruchu oporu, który przerodził się następnie w aktywną pracę wywiadowczą. Część druga "Wolność nie przyszła szybko" - dotyczy głownie spraw bojowych mających miejsce w 1943 i 1944roku w Daleszycach.

4) Z notatnika Kleopatry, Stachurska J., Warszawa 2000

Książka Julianny Stachurskiej to interesująco zbeletryzowane wspomnienia dotyczące lat wojny i okupacji (część I) oraz rzeczywistości powojennej (część II).Autorka dokumentuje życie codzienne okupowanej Warszawy oraz życie na podkieleckiej prowincji (Daleszyce i sąsiednie miejscowości). Kreśli żywo sylwetki zwykłych ludzi, młodzieży zaangażowanej w walkę, Niemców. Ogromnym walorem części II, której akcja toczy głównie w Daleszycach, jest indywidualizacja języka postaci. Bohaterka-nauczycielka, rzucona tam przez wojnę, choć z pasją uczy chłopskie dzieci i jednocześnie stara się prowadzić gospodarstwo rolne, nie jest pogodzona ze swoim losem, nie umie wrosnąć w nową rzeczywistość.

Dla zainteresowanych turystyką, polecamy poniższe pozycje:

1) Przewodnik dla turystów pieszych i zmotoryzowanych: Kielce-Góry Świętokrzyskie. Garus R., Kielce 1994.W pozycji tej znajduje się opis trasy turystycznej: Łagów-Daleszyce. Przewodnik zawiera najważniejsze wiadomości z historii Daleszyc a także wskazówki na co zwrócić uwagę podczas zwiedzania tej miejscowości.

2) Góry Świętokrzyskie oraz Sandomierz. Praktyczny przewodnik. Krakowiak B., Wydawnictwo Pascal 2001.Przewodnik zawiera informacje dotyczące historii Daleszyc, ze zwróceniem szczególnej uwagi na akcje partyzanckich oddziałów AK "Wybranieckich". Ponadto pozycja ta zawiera praktyczne porady dotyczące bazy noclegowej i gastronomicznej, a także gospodarstw agroturystycznych znajdujących się w Daleszycach lub najbliższej okolicy (Borków, Kranów, Cisów).

3) Góry Świętokrzyskie. Przewodnik turystyczny, Rogala S., Kielce 1997.W przewodniku odnotowane są najważniejsze informacje dotyczące ufundowania kościoła romańskiego w Daleszycach przez bp Iwo Odrowąża, nadania praw miejskich a następnie ich odebrania na skutek represji popowstaniowych.Pozycja ta zawiera również opis trasy wycieczkowej, w skład której wchodzą Daleszyce:
Suków-Daleszyce-Ociesęki-Raków-Łagów-Piotrków-Gołoszyce-Góra Witosławska-Makoszyn-Radlin-Domaszowice.
Znajdują się także praktyczne informacje dotyczące sieci komunikacyjnej oraz bazy noclegowej i gastronomicznej na terenie Daleszyc i okolicznych miejscowości.

4) Góry Świętokrzyskie. Szlak turystyczny im. Edmunda Padechowicza: Chęciny-Bukówka-Daleszyce-Łagów. Wągrowski T., , Kielce 1994.Publikacja zachęca do zwiedzenia grobów powstańców, zesłańców syberyjskich i żołnierzy wojen roku 1914-1920-1939 znajdujących się na cmentarzu parafialnym w Daleszycach.Zawarte są tu także dzieje kościoła parafialnego i kaplicy cmentarnej. Autor zachęca również do odwiedzenia trzech rezerwatów przyrody ("Białe Ługi", "Zamczysko", "Cisów") znajdujących się na terenie Cisowsko-Orłowińskiego Parku Krajobrazowego.

5) Przyrodnicza Ścieżka Dydaktyczna w Cisowsko-Orłowińskim Parku Krajobrazowym: Cisow-Góra Września-Daleszyce, Wójcik-Cichosz H., Kościak E., Kielce 1994.Zaprojektowaną ścieżkę dydaktyczną można wykorzystać w celu łączenia informacji z rożnych dziedzin nauki (biologia, geografia, historia), poznawania zabytków kultury i architektury, oraz jako czynnik kształcenia świadomości ekologicznej. Ścieżka ta jest doskonałym miejscem realizacji treści programowych dla zajęć terenowych, wycieczek szkolnych, a także terenem rekreacji dla miłośników przyrody. Na trasie tej ścieżki, w okolicach Daleszyc, znajdują się rezerwaty przyrody, pomniki poświęcone pamięci Powstańców Styczniowych i Partyzantów II wojny światowej, pomniki przyrody nieożywionej.

Dla zainteresowanych ekologią i rozwojem gminy, polecamy poniższe pozycje:

1) Materiały do etnografii ludu polskiego z okolic Kielc, Siarkowski W., Kielce 2000.W książce zawarto informacje na temat elementów stroju daleszyckich kobiet (zarówno panny i mężatki) oraz mężczyzn, wyglądu i wyposażenia pomieszczeń mieszkalnych. Interesujące wiadomości dotyczące zwyczajów i zabobonów domowych i gospodarczych spotykanych w Daleszycach i okolicznych wsiach, a także pieśni ludowe z prośbą o wstawiennictwo u Matki Boskiej Szkaplerznej, zwanej Daleszycką.

2) Przyroda województwa świętokrzyskiego, Sidło P.O., Kielce 2000.
W publikacji odnaleźć można wiadomości na temat Cisowsko-Orłowińskiego Parku Krajobrazowego, położonego na terenie gminy Daleszyce. Autor prezentuje zabytkowe obiekty i zespoły architektoniczne znajdujące się na obszarze strefy ochronnej oraz pozostałości po rozwijającym się w czasach historycznych górnictwie i hutnictwie rud żelaza (Niwy Daleszyckie). Wymienia również cenne zasoby przyrodnicze i krajobrazowe.

3) Założenia polityki ekologicznej dla Gminy Daleszyce, pr.zb. pod red. E.Bezak-Mazur, Kielce 1998.
Praca zawiera skompletowane i uporządkowane informacje charakteryzujące przyrodniczo gminę i obserwacje na temat pozytywnych i negatywnych zmian zachodzących w środowisku oraz ustalenie i scharakteryzowanie źródeł tych zmian. Znajduje się tutaj także program i główne kierunki ekorozwoju gminy. Dużo miejsca poświęcono walorom turystycznym oraz warunkom do uprawiania sportu i rekreacji w gminie.

4) Założenia polityki ekologicznej dla Gminy Daleszyce, pr.zb. pod red. E.Bezak-Mazur, Kielce 1999.
Publikacja zawiera program edukacji środowiskowej dla dzieci, młodzieży i dorosłych. Jednym z celów tej pracy jest uświadomienie społeczności lokalnej potrzeby zintegrowanych działań na rzecz ekorozwoju. Zawarto również zagadnienia ochrony przyrody i krajobrazu oraz planowane działania w zakresie ochrony środowiska.

Czasopisma i prasa regionalna:

1) Głos Daleszyc 1995-2017
Głos Daleszyc. Miesięcznik Samorządu Gminy i Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Daleszyckiej zawiera m.in. aktualności z życia gminy, wiadomości kulturalne, interesujące artykuły o historii Daleszyc. Ponadto znaleźć tu można strony poświęcone wydarzeniom sportowym, poezji i reportażom mieszkańców gminy, ochronie środowiska.

2) Echo Dnia - regionalna gazeta codzienna