Daleszyce
Daleszyce mają długą i bogatą przeszłość, którą dziś mogą się szczycić.
Położone na starym trakcie komunikacyjnym, w dolinie rzeki Belnianki (dopływ Czarnej Nidy) były osadą książęcą, a za sprawą nadań królewskich stały się wsią biskupów krakowskich.
Najważniejsze daty:
1221 - pierwsza historyczna wzmianka o Daleszycach pojawia się w dziele Jana Długosza "Beneficjorum Liberi". Biskup krakowski Iwo Odrowąż wybudował tutaj kościół parafialny pod wezwaniem Św. Michała Archanioła i uposażył go licznymi dobrami ziemskimi i dziesięcinami. Kościół prawdopodobnie zlokalizowany był w miejscu gdzie dziś stoi dom parafialny.
1569 - biskup krakowski Filip Podniewski za przywilejem Zygmunta Augusta nadał Daleszycom prawa miejskie. Miasto powstało na prawie niemieckim. Otrzymało swój herb - z herbem i literami "CD" na czerwonej tarczy. Litery "CD" oznaczały pierwsze litery łacińskich słów Civitas Daleszycensis, czyli Miasto Daleszyce.
1579 - wybudowano w Daleszycach drugi kościół pod wezwaniem św. Ducha. Spłonął on w 1801 r. i nigdy nie został odbudowany.
1670 - biskup Piotr Myszkowski utrzymał dotychczasowe i nadał miastu nowe przywileje, wśród nich na wyrób piwa i wódki, które okoliczne wsie zobowiązane były wyłącznie z Daleszyc kupować.
W XVII i XVIII wieku czynne były małe zakłady przemysłowe: cegielnia, wapiennik, garbarnia, 3 młyny, a nawet fabryczka fajansów. Czynnikiem aktywizującym rozwój miasta był w XVII w. kult Matki Boskiej Szkaplerznej.
1650 -1700. Rozwój miasta zahamowały nieco zniszczenia w czasie wojny ze Szwedami i liczne epidemie cholery.
1789 - Daleszyce przestały być miastem biskupim. Zostały przejęte przez skarb narodowy. Od tego czasu zaczął się stopniowy upadek miasta. Nowe szlaki komunikacyjne z Krakowa do Warszawy i Sandomierza pozostawiły Daleszyce na uboczu, co przyczyniło się do zamierania targów i jarmarków.
1820 - Daleszyce liczyły zaledwie 240 domów i około 1200 mieszkańców.
1831 - w okresie powstania listopadowego mieszkańcy miasteczka wspierając potrzeby narodowe, przekazali kościelne dzwony.
1863 - podczas powstania styczniowego mieszkańcy Daleszyc udzielają pomocy powstańcom. Wielu Daleszan zgłosiło się ochotniczo pod rozkazy pułkownika Karola Kality - Rębajły. Nazwiskiem jednego z nich - Wawrzyńca Cedro nazwano miejscowy plac.
1869 - Daleszyce, za udział w powstaniu styczniowym, za pomoc udzielaną przez miejscową ludność powstańcom obozu Langiewicza, pozbawione zostały ukazem carskim praw miejskich i zaliczono je do gmin osadowych.
1880 - wielki pożar strawił prawie wszystkie domostwa.
1914 - w niepodległej Polsce Daleszyce stały się centrum administracyjnym i kulturalnym znacznego obszaru.
1926 - w Daleszycach gościł w domu ludowym Marszałek Józef Piłsudski. Jego wizytę upamiętnia pomnik w Rynku.
1939 - Wybuch II wojny światowej przekreślił nadzieje mieszkańców na lepszą przyszłość. Począwszy od pierwszych dni września 1939 r. niemal każdy dzień przynosił zdarzenia znaczone terrorem niemieckim. Systematycznie trwały rewizje, aresztowania, przesłuchania połączone z torturami oraz wywożenie ludności do obozów koncentracyjnych i na roboty do Rzeszy.
1942 - zagłady miejscowej społeczności żydowskiej. Dokonali tego żandarmi z placówki w Bielinach. Kilkanaście osób z Daleszyc i innych wsi gminy uratowało życie miejscowym Żydom, za co zostali wyróżnieni jako Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata.
1949-1945 - Przez całą okupację Daleszyce stanowiły główną bazę zaopatrzeniową i wywiadowcza dla oddziałów partyzanckich, operujących na terenach od Kielc, aż po Raków. Daleszyckie lasy i okoliczne wsie były domem oddziału partyzanckiego "Wybranieccy" AK, dowodzonego przez Mariana Sołtysiaka "Barabasza", Oddział prowadził regularne walki z wojskami niemieckimi. W lipcu i sierpniu 1944 r. trwała walka o Daleszyce. Na początku sierpnia 1944 roku oddziały "własowców" stacjonujące w Górnie, w odwecie za akcję bojówki daleszyckiej zamordowali 18 mieszkańców, a w kilka dni później spalili całą miejscowość. Ocalało kilka domów, kościół, Dom Ludowy i budynek gminy. Osada praktycznie przestała istnieć, a kto przeżył, szukał schronienia w lesie lub w pobliskich wsiach.
Po zakończeniu II wojny światowej nastąpiła odbudowa Daleszyc. Obecnie Daleszyce są miastem i siedzibą gminy.
2007 - Daleszyce odzyskują po 138. latach prawa miejskie.