BRZECHÓW
Wieś położona w dolinie pomiędzy Górą Koski i Góry Sikorzą, przy drodze z Daleszyc do Górna, nad bezimiennym dopływem rzeczki Stokowej, w szerokim zakolu Lubrzanki, a powstać mogła jeszcze w głębi XII wieku. Pierwsza wzmianka źródłowa o wsi pochodzi z przekazu Długosza (ok. 1470 1480r.), jako wsi zagospodarowanej leżącej w parafii w Daleszycach, a będącej uposażeniem kanonii zwanej brzechowska przy kieleckiej kolegiacie. Istniało tu wtedy sołectwo z 2 łanami, 6 łanów kmiecych; brak było folwarku, karczmy. Kmiecie płacili po 1/2 grzywny, zwolnieni byli z odbywania pańszczyzny i nie dawali danin (w 1529 r. kanonicy kieleccy pobierali dziesięcinę snopową z całej wsi ). W 1510 r. Brzecow dalej pozostawał w posiadaniu kanoników kieleckich, odnotowano tu wtedy jedynie 4 łany, zaś w 1540 r. dzierżawcą był Rożnowski, a areał zajęty pod uprawę obejmował 1 łan kmiecy, dwa półlanki, 4 ćwierćłanki. Poddani chłopi dawali - pierwszy 1/2 grzywny i 16 korców owsa, 4 siedzący na ćwierćłankach łącznie 1 1/2 grzywny, a wartość wsi oszacowano na 50 grzywien wartości. W XVI wieku na terenie wsi powstał folwark kanoników kieleckich.
Na przełomie XVI i XVII w. mieszczanie kieleccy zaangażowani byli w akcji poszukiwania kopalin pod Kielcami, m. in. rudy żelaza. - W 1617 r. kanonik kielecki i proboszcz bodzentyński, Adam Mosiążek zezwolił Janowi Szyszkowskiemu na wydobywanie miedzi i innych metali we wsi Brzechów.
W końcu XVIII w. we wsi należącej do kanonii znajdowały się dwa drewniane budynki dworskie folwarku kanoników kieleckich, było 38 chat chłopskich, zatem razem we wsi było 40 dymów. Nieco później było tu 3 dymy dworskie, 38 domów chłopskich, poddanych 199, stała tu karczma pozostająca w rękach żydowskich oraz młyn Kryczka, będący własnością biskupstwa.
Według mapy Galicji Zachodniej na początku XIX w. układ przestrzenny wsi został częściowo zmieniony - pola uprawne znajdowały się od strony miasta Daleszyce, zbiegające się w środku wsi lokalne drogi poprowadzone wzdłuż strumieni w środku wsi zbiegały się tworząc trójkątny, niezabudowany plac, z trzech stron otoczony szczytową zabudową. W części południowo-wschodniej, poza zabudową wsi, w miejscu obecnej szkoły i kaplicy, ulokowany był zespół dworski. Budynek dworski zwrócony był frontem ku drodze do Daleszyc, na jego osi symetrycznie zakomponowano ogród, a po jego bokach stały oficyny, za drogą zaś, od strony zachodniej znajdował się niewielki staw
Zabudowa wsi w części zachodniej była ulokowana wzdłuż dwóch dróg, łączących się poza wsią w lokalną drogę w stronę młyna na rzece Warkocz, zapewne w miejscu wspomnianego młyna Kryczka. W 1827 r. było tu 37 domów i 231 mieszkańców.
Projekty współfinansowane
ze środków Unii Europejskiej
Zintegrowane Inwestycje Terytorialne
Kieleckiego Obszaru Funkcjonalnego
